Global piyasalar yeni haftaya büyük bir düşüş trendiyle başladı. İç piyasada İran-İsrail gerilimine odaklanan yatırımcı, Uzakdoğu’dan gelen haberlerle sarsıldı. Artan savaş gerginliklerine Japonya Merkez Bankası’nın faiz artırımı ve para birimi Yen’deki değerlenme eklenince piyasalar pandemiden bu yana en büyük günlük düşüşlere sahne oldu. Salgın döneminde 80’i aşan piyasanın korku göstergesi dün 50’nin üzerine çıkarak son dört yılın en yüksek seviyesini gördü.
DÜŞÜŞ SÜREBİLİR
Piyasalardaki fırtınanın sebepleri arasında Yen’in değerlenmesiyle Japonya piyasasındaki 20 milyar dolarlık caryy-trade işlemlerinin sonlanması, ABD piyasalarının görünenden daha kötü olduğu endişesi ve İran-İsrail-Lübnan gerilimi de yer alıyor. Japon Borsası Nikkei yüzde 13.4, Güney Kore Borsası KOSPI yüzde 8.77, Borsa İstanbul yüzde 7.07, Nasdaq vadeli işlemlerde yüzde 2.9, S&P 500 yüzde 1.6 düşüşle açıldı.
Piyasalarda Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) olağanüstü toplantı yapacağı haberleri yayıldı. Bu haberler Fed’in faiz indirimine gideceği beklentilerine dönüşse de piyasada birçok isim böyle bir toplantı olmayacağını da söyledi. Global piyasalardaki gerginlik Borsa İstanbul’u da altüst etti. Güne yüzde 5 düşüşle başlayan Borsa İstanbul’da devre kesici uygulandı. Devre kesici bitince düşüş yüzde 7’ye ulaştı ve devre kesici yeniden uygulandı.
Güne 10 bin 750’den başlayan endeks 9 bin 780’e kadar geriledi. İkinci devre kesiciden sonra düşüşler yüzde 4 seviyesinde seyretse de gün sonuna doğru yeniden yüzde 6’ları geçti. Dolar/TL ise 33.50’ye kadar yükselerek yeni rekorunu kırdı.
Uzmanlar borsadaki bireysel yatırımcılara sakinlik ve panik satışlarından uzak durma çağrısı yaptı. Yerli yatırımcıların ters köşe olduğunu belirten Borsa Uzmanları Derneği Başkanı Ali Aydemir yaşanan gelişmeleri şöyle yorumladı:
“Hepimiz İran-İsrail-Lübnan üçgeninden gelecek sıkıntılı haberlere odaklanmıştık. Hatta piyasalar da cuma günü kırılgan bir kapanış yapmıştı. Ama dün Japonya’dan gelen haber piyasaları altüst etti. Yaşananlar Fed’i faiz indirimine zorluyor, bölgesel Fed temsilcilerinden buna benzer açıklamalar var. Hafta içi teminat satışlarıyla BİST100’de düşüş devam edebilir. Ama piyasanın seyrini Fed belirleyecek. Bireysel yatırımcımız özellikle sosyal medyadaki kıyamet senaryolarına karşı dikkatli olmalı ve panik yapmamalı. Eğer kredili işlem yapmıyorsanız sakin olmakta fayda var. Hatta nakitinin yüzde 10- 15’i ile bu düşüşü alım fırsatı için bile kullanabilir.”
DOLARİZASYON VE İTHALAT
Ekonomist Mahfi Eğilmez ise sosyal medyada yaptığı paylaşımda piyasalardaki hareketliliğin sebeplerini sıralarken bir takipçisinin, “Dünyada meltem esse bizde neden kasırga oluyor?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Çünkü bizde dolarizasyon var ve ayrıca üretimimiz de ithal girdilere bağlı.”
GÖZLER FED’DE
Amerikan borsalarının açılmasıyla Apple ve Nvidia gibi dev hisseler yüzde 8’leri geçen düşüşler yaşadı. Piyasalarda Fed’in olağanüstü toplanacağı ve bu toplantıda faiz indireceği haberleri yayıldı.
Bu haberleri yalanlayan ekonomist İris Cibre ise, “Piyasalar şu an Fed’i sıkıştırıyor. Fakat, böylesi bir toplantının çok yanlış bir mesaj olacağı da anlatılıyor ki ben de katılıyorum. Zaten, Fed’in, yapışkan enflasyon için, varlık kayıplarından hiç de memnuniyetsiz olacağını düşünmüyorum” diye konuştu.